บทบาทพุทธศิลปะในวิถีการดำเนินชีวิตของประชาคมอาเซียน The Role of Buddhist Arts for the Way of life in ASEAN Community

Abstract

บทบาทพุทธศิลปะในประเทศอาเซียน แสดงออกในฐานะที่เป็นศิลปะในการดำเนินชีวิตตั้งแต่เกิดจนตาย ซึ่งสะท้อนผ่านบทบาทการดำเนินชีวิตของประชาชน หรือกรอบของวัฒนธรรมทั้ง 4 ด้าน ได้แก่ คติธรรม เนติธรรม วัตถุธรรม และสหธรรม บทบาทของพุทธศิลปะทั้ง 4 ด้าน ดังกล่าว เป็นการสร้างโอกาสแลกเปลี่ยนเรียนรู้ต่อกันและกันทำให้เข้าใจกันและกัน รวมถึงความหลากหลายของพระพุทธศาสนา ที่เข้าได้กับทุกวัฒนธรรม ดังที่องค์ทะไลลามะของทิเบตเคยตรัสว่า พระพุทธศาสนานั้นเป็นศาสนาที่เข้าได้กับทุกวัฒนธรรม ที่เป็นเช่นนี้ก็เพราะพระพุทธศาสนาเป็นศาสนาที่ ส่งเสริมวัฒนธรรมนั้นให้เป็นอารยธรรมยิ่งขึ้นในขณะเดียวกันอุปสรรคที่จะทำให้การร่วมมือในการขับเคลื่อนบทบาทนี้เป็นไปไม่ได้ หรือไม่เป็นตามกรอบของอาเซียนที่ได้กำหนดไว้ ก็อยู่ที่การเข้าใจผิดที่มีต่อยึดติดกับการนับถือตามแบบของตนเองโดยไม่เปิดใจกว้าง โดยมุ่งเน้นแต่เพียงว่าพระพุทธศาสนาตามที่ประเทศตนเท่านั้นเป็นพระพุทธศาสนาที่ถูกต้อง ปฏิบัติถูกต้อง ประเทศอื่นนั้นไม่ถูกต้อง ไม่สำรวม การเข้าไปกำหนดวัฒนธรรมของตนเป็นวัฒนธรรมที่ดีอย่างเดียว นั้นทำให้เป็นอุปสรรคต่อการร่วมกันกำหนดบทบาทด้านนี้ดังนั้น ความสำเร็จของการแสดงบทบาทพุทธศิลปะในอาเซียน จะเป็นไปได้มากน้อยเพียงใด ก็ขึ้นอยู่กับนโยบายของผู้นำแต่ละประเทศ ที่สำคัญคือ ให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการผลักดันร่วมมือกัน และสร้างความรับผิดชอบร่วมกัน ไม่ควรให้เป็นหน้าที่ของคณะสงฆ์ ภาครัฐหรือผู้มีส่วนรับผิดชอบเท่านั้น