วิเคราะห์เทวดาปูนปั้นเชิงพุทธศิลปกรรมในล้านนา

Abstract

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัย “เรื่องวิเคราะห์เทวดาปูนปั้นเชิงพุทธศิลปกรรมในล้านนา” มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดเทวดาในพระพุทธศาสนา 2)  เพื่อศึกษาการสร้างเทวดาปูนปั้นในพุทธศิลปกรรมล้านนา 3) เพื่อศึกษาวิเคราะห์เทวดาปูนปั้นเชิงพุทธศิลปกรรมในล้านนา

แนวคิดเทวดาในพระพุทธศาสนา พบว่า เทวดา คือ สัตว์ชนิดหนึ่งที่ได้กระทำกรรมที่เป็นกุศลแต่ครั้งยังเป็นมนุษย์ เมื่อตายแล้วได้ไปเกิดเป็นเทวดา มีความพิเศษในตัว ร่างกายงดงาม มีรัศมีสว่างไสวในยามที่ปรากฏกาย มีความสุข เล่นเพลิดเพลินสนุกสนานด้วยกามคุณทั้ง 5เทวดาจัดเป็นสัตว์ประเภทมีกายละเอียด ผุดเกิดขึ้นโดยไม่ต้องอาศัย พ่อแม่ แต่เกิดโดยอาศัยอดีตกรรม ตามทัศนะของพระพุทธศาสนาจัดเทวดาอยู่จำพวกโอปปาติกะ คือสัตว์ที่เกิดผุดขึ้นเอง

การสร้างเทวดาปูนปั้นในพุทธศิลปกรรมล้านนา พบว่าลักษณะการสร้างงานประติมากรรมเทวดาปูนปั้นล้านนาเป็นผลงานศิลปะที่แสดงออกด้วยการสร้างรูปทรง 2 มิติและ 3 มิติ มีปริมาณ มีน้ำหนัก และกินเนื้อที่ในอากาศ โดยใช้วัสดุชนิดต่างๆ วัสดุใช้สร้างสรรค์งานประติมากรรม กลายเป็นตัวกำหนดการสร้างผลงาน ความงามประติมากรรม เกิดจากแสงและเงา ที่เกิดขึ้นในผลงานการสร้างงานประติมากรรมทำได้ 4 วิธี คืองานประติมากรรมการปั้นงานประติมากรรมการแกะสลักงานประติมากรรมการหล่อ งานประติมากรรมการประกอบขึ้นรูป แต่การสร้างเทวดาส่วนใหญ่จะใช้การปั้น เพราะสร้างสรรค์ได้ง่ายกว่าวิธีอื่นๆ

วิเคราะห์เทวดาปูนปั้นเชิงพุทธศิลปกรรมในล้านนาพบว่าศิลปะเทวดาปูนปั้นในพระพุทธศาสนาปัจจุบันนั้นเป็นการสร้างสรรค์งานเชิงพุทธศิลปกรรมชั้นสูงซึ่งจะให้ประสบความสำเร็จได้นั้น ผู้สร้างนับว่าต้องมีบทบาทสำคัญในการพัฒนางานเชิงพุทธศิลปกรรมให้ก้าวหน้าและมีคุณภาพ  เพราะผู้สร้างสรรค์งานจะมีศรัทธาในพระพุทธศาสนาเป็นเบื้องต้นอยู่ในจิตใจ นอกจากนั้นผู้สร้างสรรค์งานต้องมีความเชี่ยวชาญในงานศิลปะประเภทนั้นๆ ตลอดจนความเข้าใจในหลักและปรัชญาทางพระพุทธศาสนาศาสนา จึงจะสามารถสร้างสรรค์ผลงานให้ยิ่งใหญ่และมีคุณค่า คุณสมบัติเหล่านี้แตกต่างไปจากผู้สร้างงานศิลปะที่ไม่มีความเชี่ยวชาญที่สร้างงานศิลปะเพื่อสนองตอบความนึกคิดของตนเองเป็นหลัก แต่ผู้สร้างงานเชิงพุทธศิลปกรรมจึงมิใช่ของง่ายที่จะสร้างขึ้น ซึ่งจะต้องพึ่งพาเหตุปัจจัยและองค์ประกอบมากมาย โดยการนำอดีตมารับใช้ปัจจุบัน

 คำสำคัญ: เทวดาปูนปั้น,พุทธศิลปกรรม, ล้านนา

ABSTRACT

The thesis entitled of ‘An analysis of Buddhist Art on Stucco deva in Lanna’ three objectives: 1) to study the concept of deva in Buddhism,  2) to investigate the creation of stucco deva in Lanna Buddhist art and  3) to analyze the creation of stucco deva in Lanna Buddhist art.

Regarding the concept of dava in Buddhism, it found that the dava is a kind of animal that has done good deeds when it is human being, the results of good actions led them to be born as divine beings. All divine beings have special qualities in themselves, such as the body is beautiful, radiant and bright when appearing, being happy and enjoying with sensual pleasures. In addition, the deva has the heavenly prosperity such as an accomplishment of the body and spontaneously born creatures.

The creation of stucco deva in Lanna Buddhist art, found that the creation of Lanna Buddhist arts on stucco deva Is a work of art displayed by creating 2-dimensional and 3-dimensional shapes. It has volume, weight and space in the air. Artists have used various materials to create sculptures and those materials have become the identification of art work. The beauty of the sculpture is caused by light and shadow. It can be done in 4 ways: molding, carving, casting and forming, but most of the deva are made of molding, because it is easier to create than other methods.

Regarding the creation of stucco deva in Lanna Buddhist art, showed that at present, the art of stucco in Buddhism is the creation of Buddhist art by using advanced techniques. In order to make the successful art work, the creators need to play the important role in development of the Buddhist art work to advance and quality. The creator must have faith in Buddhism. In addition, the creator must have expertise in that type of art. as well as the understanding of the doctrine of Buddhism and Buddhist philosophy, therefore, the creators will be able to create the great and valuable work. The aforementioned qualities show how difference from the creators of the art that do not have the expertise or create art to respond their own ideas. However, the creation of Buddhist art is not an easy thing to create. The creator must rely on many factors and elements by using the stories bringing the past to serve the present.

 Keywords:Stucco Deva, Buddhist art, Lanna.