กระบวนการขับเคลื่อนนโยบายการพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษในภาคตะวันออก

Abstract

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการแปลงนโยบายมาสู่แผนงานและโครงการ การขานรับนโยบาย รวมถึงการประเมินความก้าวหน้าและปัญหาอุปสรรค นอกจากนี้ ยังประเมินผลกระทบและมาตรการนโยบายในการขับเคลื่อนนโยบายการพัฒนาในเขตเศรษฐกิจพิเศษของอำเภอคลองใหญ่ จังหวัดตราด และอำเภออรัญประเทศและอำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว จะใช้วิธีการวิจัยแบบผสมระหว่างการวิจัยสำรวจในเชิงปริมาณและการวิจัยเชิงคุณภาพ ข้อค้นพบจากการศึกษา สามารถสรุปได้ว่า ในการขับเคลื่อนนโยบายเขตเศรษฐกิจพิเศษนั้น การวิจัยจะพบว่า กระบวนการแปลงนโยบายประกอบด้วย 3 ขั้นตอนใหญ่ๆ คือ ขั้นกำหนดนโยบาย ขั้นการกำหนดผังพื้นที่ของเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษ และขั้นการกำหนดโครงการและกิจกรรม ในส่วนของการขานรับนโยบายการพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษของประชาชน ในจังหวัดตราดและจังหวัดสระแก้ว โดยภาพรวมอยู่ในระดับค่อนข้างมาก นอกจากนี้ ยังพบว่าความก้าวหน้าของโครงการยังเป็นเรื่องของการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางเศรษฐกิจเป็นหลัก โดยมีอุปสรรคที่เป็นปัจจัยร่วมของเศรษฐกิจพิเศษในจังหวัดตราดและจังหวัดสระแก้ว 3 ปัจจัยที่สำคัญคือ ปัญหาความชัดเจนเรื่องเขตแดนระหว่างไทยกับกัมพูชา ปัญหาทางด้านกฎหมาย ปัญหาการปรับยุทธศาสตร์การพัฒนาในเขตพื้นที่เศรษฐกิจพิเศษ และปัญหาการมีส่วนร่วมของประชาชน ในท้ายที่สุดผลการศึกษาเกี่ยวกับการประเมินผลกระทบเรื่องความเป็นธรรมในการกระจายรายได้นั้น ยังเป็นผลในเชิงค่อนข้างลบ ดังนั้น ข้อเสนอแนะหลักในเชิงมาตรการนโยบายเพื่อเอื้อประโยชน์กับทุกฝ่ายก็คือการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน รวมถึงการประยุกต์ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและศาสตร์พระราชามาใช้ในการพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษ

 คำสำคัญ : เขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษ, กระบวนการนโยบาย, การขานรับนโยบาย, การประเมินความก้าวหน้า, การประเมินผลกระทบ

ABSTRACT

            The research aimed to study policy transmission and implementations, policy response, obstacle and progress as well as impact evaluation and policy measures to special economic zone development policy drive in Amphoe Khlong Yai,Trat Province including Amphoe Aranyaprathet and Amphoe Watthana Nakhon, Sa Kaeo province. The research used mixed method both survey and qualitative research. The results showed that the policy transmission consisted of three main steps as follows: policy formulation step, determine the area plan special economic zone step as well as activity and project formulation step. Moreover, it was found that the people in Trat and Sa Kaeo provinces overall, the level of policy response is quite high. In addition to the research found that the 3 important factors are The problem of clear boundary between Thailand and Cambodia.            Legal issues Problems of the adjustment of development strategies in special economic zone and problems of public participation the progress of the project was focused on economic infrastructure development and common factors being obstacle to the policy drive were as follows :  unclearness concerning Thai-Cambodia border, legal problem, problem concerning strategic adjustment the policy and people participation. Finally, the impact evaluation found that distributes justice was rarely negative so recommendations of research for win-win solution were people participation promotion and application of Sufficiency Economy Philosophy of King Bhumibol’s science used in the development of special economic zones.

 Keywords: special economic development zone, policy process, policy responsive, progress evaluation, impact evaluation