การเปรียบเทียบคุณภาพชีวิตของชาวนาในจังหวัดเชียงราย กรณีศึกษา ชาวนาอินทรีย์และชาวนาไม่อินทรีย์

Abstract

              งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพความเป็นส่วนตัวเศรษฐกิจและสังคมรวมถึงปัจจัยอื่น ๆ ของเกษตรกรชาวนาในจังหวัดเชียงราย 2) เพื่อสังเคราะห์และหาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อคุณภาพชีวิตของเกษตรกร 3) การเปรียบเทียบคุณภาพชีวิตของเกษตรกรอินทรีย์และเกษตรกรที่ไม่ใช่อินทรีย์ในจังหวัดเชียงราย ประชากรที่เป็นชาวนาในจังหวัดเชียงรายจำนวน 498 รายแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มคือเกษตรกรอินทรีย์และเกษตรกรที่ไม่ใช่อินทรีย์ เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลคือการสัมภาษณ์ที่ได้รับการทดสอบเพื่อความถูกต้องและความมั่นใจ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ร้อยละค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน และการวิเคราะห์เส้นทาง สำหรับการวิเคราะห์เชิงคุณภาพก็ทำผ่านการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่าปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อคุณภาพชีวิตของเกษตรกรในจังหวัดเชียงรายมีดังนี้
              ผลการวิจัยพบว่าปัจจัยด้านครอบครัวมีอิทธิพลโดยตรงต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยสูงที่สุดในขณะที่ปัจจัยทางครอบครัวที่มีอิทธิพลต่อตัวแปรในด้านคุณภาพชีวิตคือ เป็น 0.420 ตัวแปรที่มีอิทธิพลโดยตรงและโดยอ้อมต่อชีวิตของชาวนาที่ไม่ใช่อินทรีย์คือครอบครัว 0.565 คนรองลงมาคือเศรษฐกิจเท่ากับ 0.178
              ผลการศึกษาพบว่าปัจจัยด้านเครือข่ายมีบทบาทสำคัญต่อคุณภาพชีวิตของผู้บริโภคโดยมีค่าเท่ากับ 0.553 ตัวแปรที่มีอิทธิพลทางอ้อมต่อคุณภาพชีวิตของตนเองดูเหมือนว่าครอบครัวมีค่าเท่ากับ 0.591 ตัวแปรที่มีอิทธิพลโดยตรงและโดยอ้อมต่อชีวิตของชาวอินทรีย์ประเภทออร์แกนิกคือสุขภาพที่มีผลรวม 0.889 และอีกแห่งหนึ่งคือเครือข่ายเท่ากับ 0.553 คำสำคัญ : คุณภาพชีวิต, ข้าวอินทรีย์, ข้าวเคมี Abstract
              This research was aimed 1) to study the personal, economic and social conditions including additional factors of the rice farmers in Chiang Rai 2) to synthesize and find out which factors that influenced the quality of the lives of the farmers 3) to present a comparison on the quality of the lives of both of the organic type farmers and non-organic farmers in Chiang Rai. The population was 498 rice farmers in Chiang Rai, who were categorized into 2 groups: non-organic and Organic type farmers. The tool used to collect the data was an interview that had been tested for its accuracy and confidence. The data were analyzed with descriptive statistics: Percentage, Mean and Standard Deviation, the Pearson Correlation Coefficient and Path analysis. For the qualitative analysis, it was done through a content analysis. The findings showed that the factors that influenced the quality of the lives of the farmers in Chiang Rai were as:
              1) For the non-organic farmers, the result revealed  that a family factor paid the most direct influence on the quality of their lives being as high as 0.793 whereas the most influencing indirect variable on the quality of their lives was the social capital being equal to 0.420. The variable that had the most direct and indirect influence on the lives of the non-organic peasants was the family being 0.565, the second being the economy equal to 0.178.
              2) For the organic type farmers, the findings showed that the network factor played the most important role to the quality of their lives with the value of 0.553. The variable having the indirect influence on the quality of their lives appeared to be the family with a value of 0.591. The variable that had the most direct and indirect influence on the lives of the organic type peasants was the health with the sum effect of 0.889, and the next one being the network equal to 0.553. Keywords: Quality of life, farmers, organic rice, non- organic rice.