รูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของนักเผยแผ่ที่สอดคล้องกับสังคมไทย

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาคุณค่าของการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในการพัฒนาสังคมไทย 2) สังเคราะห์รูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของนักเผยแผ่ที่สอดคล้องกับสังคมไทย และ 3) เสนอแนวทางการนำรูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาไปใช้ในการพัฒนาสังคมไทย งานวิจัยนี้เป็นวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูล โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกพระสงฆ์และฆราวาส ซึ่งเป็นนักเผยแผ่พระพุทธศาสนาที่มีชื่อเสียงในประเทศไทย จำนวน 10 คน และใช้การสนทนากลุ่มพระสังฆาธิการระดับจังหวัดและระดับวัด กลุ่มนักวิชาการด้านการเผยแผ่พระพุทธศาสนาและกลุ่มผู้เกี่ยวข้องกับการเผยแผ่พระพุทธศาสนา จำนวน 8 คน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา

          ผลการวิจัยพบว่า

          1. คุณค่าของการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในการพัฒนาสังคมไทย ประกอบด้วย คุณค่า 6 ด้าน ได้แก่ด้านจิตใจ ด้านคุณธรรม ด้านสังคม ด้านสติปัญญา ด้านการดำเนินชีวิต และด้านการสืบทอดอายุพระพุทธศาสนา

          2. รูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของนักเผยแผ่ที่สอดคล้องกับสังคมไทย เป็นรูปแบบเชิงกลยุทธ์ ซึ่งมี 3 รูปแบบ ได้แก่ 1) แบบเชิงรุก 2) แบบเชิงรับ และ3) แบบผสมผสาน โดยรูปแบบผสมผสานเป็นรูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาที่เหมาะสมและสอดคล้องกับสังคมไทยในปัจจุบัน เพราะเป็นรูปแบบที่สามารถประยุกต์ใช้ได้ทั้งแบบเชิงรุกและแบบเชิงรับ

          3. แนวทางการนำรูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนาไปใช้ในการพัฒนาสังคมไทย ควรนำแนวคิดทฤษฎีการสื่อสาร SMCR ของ เดวิด เบอร์โล ไปประยุกต์ใช้ในการเผยแผ่ โดยเชื่อมโยงกับรูปแบบการเผยแผ่พระพุทธศาสนา ได้แก่ ด้านนักเผยแผ่ ด้านเนื้อหาการเผยแผ่ ด้านช่องทางในการเผยแผ่ และด้านผู้รับการเผยแผ่