บทคัดย่อ

การศึกษาเรื่อง ศึกษาวิเคราะห์เครื่องสักการะเพื่อเป็นพุทธบูชาของล้านนา จังหวัดน่าน มีวัตถุประสงค์ ๑) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของเครื่องสักการะเพื่อเป็นพุทธบูชาของล้านนา ๒) เพื่อศึกษาองค์ความรู้และหลักพุทธจริยธรรมของเครื่องสักการะเพื่อเป็นพุทธบูชาของล้านนา  ๓) เพื่อวิเคราะห์หลักพุทธจริยธรรมของเครื่องสักการะเพื่อเป็นพุทธบูชาของล้านนา วิธีศึกษาวิจัยครั้งนี้ใช้วิธีระเบียบวิจัยเชิงคุณภาพ ศึกษาจากแหล่งข้อมูล หนังสือ ตำรา เอกสาร ที่มีผู้ประพันธ์เกี่ยวกับประวัติของการจัดทำเครื่องสักการะ เพื่อถวายเป็นพุทธบูชาในพระพุทธศาสนาของล้านนา        

    ผลการวิจัย พบว่า

    ๑. ประวัติความเป็นมาของเครื่องสักการะที่ใช้ในการสักการะเพื่อเป็นพุทธบูชาของล้านนา คือ ๘ จังหวัดของภาคเหนือตอนบน พบว่า เครื่องสักการะล้านนาเข้ามาพร้อมกับพระพุทธศาสนาที่มาจากประเทศอินเดีย ด้วยประชาชนในล้านนามีเชื่อความศรัทธาเลื่อมใสในพระพุทธศาสนาแสดงถึงความเคารพนอบน้อมต่อพระพุทธศาสนา สิ่งศักดิ์สิทธิ์ บรรพบุรุษ ครูบาอาจารย์ หรือผู้ที่อาวุโสกว่า จึงได้มีความคิดประดิษฐ์และสรรหาเครื่องสักการะแตกต่างกัน โดยมีดอกไม้ เทียน ธูป หมากสุ่ม พลูสุ่ม หมากเบ็ง ต้นผึ้ง  พุ่มดอก สวยดอก ต้นเทียน บางพื้นที่ มีเครื่องสัตตภัณฑ์ และตุง ดอกบัว หรือดาวเรือง

    ๒. องค์ความรู้และหลักพุทธจริยธรรมของเครื่องสักการะเพื่อเป็นพุทธบูชาของล้านนา พบว่า ในจังหวัดล้านนา ได้การดำเนินชีวิตตามศรัทธาเลื่อมใสในพระพุทธศาสนา ที่เป็นไปตามหลักของศีล สมาธิ และปัญญา หลักพุทธจริยธรรม ๓ ระดับ โดยหลักพุทธจริยธรรม ๓ ระดับ คือ ขั้นมูลฐาน ขั้นกลาง ขั้นสูง 

          ๑. พุทธจริยธรรมขั้นมูลฐาน หลักธรรมขั้นนี้มีอยู่ ๒ ขั้น คือขั้นหยาบ เป็นลักษณะที่ต้องงดเว้น ด้วยการไม่ประพฤติผิดทางกาย และวาจา เรียกว่า เบญจศิล ๕ อีกขั้นหนึ่ง คือขั้นละเอียด ที่ประณีต มากขึ้นกว่าเดิม เป็นลักษณะทางใจ 5 อย่างเรียกว่า เบญจธรรม มาคู่กัน 

          ๒. พุทธจริยธรรมขั้นกลาง จริยธรรมขั้นนี้เป็นหลักปฏิบัติที่สูงขึ้นมาอีกระดับหนึ่ง ได้แก่ กุศลกรรมบถ ๑๐ ประการ หมายถึง ทางแห่งการกระทำความดี หรือทางไปสู่ความเจริญ และสันติสุข หรือสุคติ จริยธรรมระดับนี้จะช่วยยกฐานะความดีของมนุษย์ให้สูงขึ้น ประณีตขึ้นตามลำดับ แบ่งออกเป็น ๓ ทางตามโครงสร้างของพฤติกรรมของมนุษย์

            ๓. พุทธจริยธรรมขั้นสูงหลักจริยธรรมนี้ เป็นหลักเพื่อให้บรรลุจุดมุ่งหมายสูงสุดของพระพุทธศาสนาผู้ปฏิบัติจะต้องอาศัยปัญญาบารมีและความมุ่งมั่นพยายามอย่างแรงกล้าจึงจะสำเร็จ เรียกว่าอริยมรรค  หรือมัชฌิมาปฏิปทา หลักพุทธจริยธรรมของเครื่องสักการะเพื่อเป็นพุทธบูชาของล้านนาเครื่องสักการะกับธรรมมีความหมายและมีนัยสำคัญกันอยู่อย่างลึกซึ้งทั้งในวิธีการปฏิบัติซึ่งแทรกอยู่ทุกวิถีชีวิตของพุทธศาสนิกชนโดยทั่วไปไม่ว่าในยุคใดมาตั้งแต่โบราณกาลสืบจนทุกวันนี้

    ๓. หลักพุทธจริยธรรมของเครื่องสักการะเพื่อเป็นพุทธบูชา พบว่า หลักพุทธจริยธรรมของเครื่องสักการะ เป็นหลักสำหรับการดำเนินชีวิตประจำวันของชาวล้านนา ชาวล้านนาถือว่าเครื่องสักการะเป็นสิ่งสำคัญและเป็นของสูง ที่ใช้ประกอบพิธีกรรมทางพุทธศาสนา จึงทำให้ความหมายและหลักจริยธรรมของเครื่องสักการะแต่ละแห่งมีเหตุและเป็นปัจจัยที่ต้องประดิษฐ์อย่างประณีตบรรจง และการสอดแทรกจริยธรรมคำสอนในเครื่องสักการะ จึงทำให้เกิดผลงานศิลปกรรมเกี่ยวกับเครื่องสักการะของล้านนาเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย

ABSTRACT

              The Study on the Buddha Oblation of Lanna, in Nan province have  a purpose is 1. To study the histor of tribute Buddha of Lanna. 2. To study of knowledge and the main ethics of Buddhism for the tribute Buddha of Lanna.    3. To Analysis of Buddhist ethics of tribute Buddha of Lanna The method of this research is use the qualitative research. Educational resources as books, textbooks and document, there are the writer about the history to made of Buddhist ethics for consecrated Buddha in Buddhism of Lanna.

             The research found that

             1. The history of tribute  Buddha of Lanna is 8 provinces in the upper north to found that the tribute Buddha of Lanna its came with Buddhism from India from people.In Lanna have a faith in Buddhism. To show respect, humility towards Buddhism, holy thing, predecessor, teacher and older people,have an idea to made and found the different of  the tribute  Buddha. There are flowers, candles, incense , Maksoom , Plusoom , Makbeng , Tonphuang , Poomdok , Suaydok , Tontien. Some areas there are seven candlestick,  tung ,  lotus or calendula.

             2. Knowledge and Buddhist Ethics of of Buddhism for the tribute Buddha of Lanna .To found that in Lanna province to live the faith in Buddhism. According to the precepts, meditation and wisdom. The Buddhist Ethics of 3 is basic, intermediate, advanced.

                   1. The basic have 2 step is the rough, it is characterized by the need to refrain.No offense, verbally and physically to call five precept.

                   2. The intermediate this practice that higher level such as Kusonlagumbot 10 means the act of goodness or the way to prosperity. This step is raised as a good human performance according to the structure of human behavior.

                   3. The advanced is an achieve the ultimate aim of Buddhism. The practice

requires intellectual prestige, and a commitment to a strong finish to call Ariyamak or Machimapatipatha. All of the tribute Buddha of Lanna have a meaning and significance is profound. Since ancient times, dating today.

             3. The Buddhist Ethics of tribute Buddha of Lanna. To found  that about it is a Main court for daily operation of Lanna people. They are thing about this is an important things,to rituals of Buddhism ,it makes sense and ethics of tribute Buddha any area to make this be carefully and incorporating teachings. As a result, work on art of Buddhist Ethics, It is widely known.